Waar gewerkt en geproduceerd wordt, ontstaat afval. Dat geldt ook voor het werken met radioactiviteit. Een kerncentrale, een ziekenhuis, een olieplatform, onderzoeksinstituten: allemaal produceren ze afval, dat radioactief is; soms veel, soms weinig; van handschoenen en injectienaalden uit het ziekenhuis tot gebruikte splijtstofstaven uit een kerncentrale bij de productie van elektriciteit. Ook bij het afbreken van kerncentrales en laboratoria waar met radioactiviteit is gewerkt, zoals in ziekenhuis, komt radioactief afval vrij. Beton kan door de straling namelijk ook radioactief worden. NRG ontwikkelt technieken om:
Het radioactieve afval in Nederland wordt bij één bedrijf verzameld en opgeslagen: de COVRA, de Centrale Opslag Voor Radioactief Afval, in Vlissingen. Voordat het afval opgeslagen kan worden, moet het eerst goed en veilig ingepakt worden. Bijvoorbeeld door het afval te vermengen met beton en daarna in speciale stalen vaten.
Net als bij niet-radioactief afval kost opslag geld: hoe meer afval en hoe radioactiever, des te meer opslag kost. Het is dus belangrijk om het radioactieve afval zo goed mogelijk te scheiden van het niet-radioactieve afval: dat scheelt geld. Zo heeft NRG een methode ontwikkelt waarmee bij de sloop van een laboratorium of kerncentrale berekend kan worden welke delen van het gebouw het meest radioactief zijn en welke het minst. Zo kun je van tevoren al uitrekenen wat de kosten worden. Met de uitkomsten van de berekeningen kun je ook een plan maken om het meest radioactieve afval zo goed mogelijk te scheiden van de rest.
Geert-Jan de Haas
Programma-manager Nucleair Onderzoek
Net als bij niet-radioactief afval is het belangrijk te weten wat er precies in zit voordat het afval opgeslagen kan worden. Dan weet je namelijk welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen. In veel gevallen is dat wel bekend zoals het afval uit ziekenhuizen; en soms is de hoeveelheid radioactiviteit heel laag, bijvoorbeeld van een handschoen uit een laboratorium. Maar voor sommige soorten afval, bijvoorbeeld uit onderzoeken, is dat niet altijd het geval. Omdat het afval radioactief is, moeten er speciale opstellingen gebouwd worden zodat een laborant goed beschermd wordt tijdens de metingen.
NRG heeft veel kennis over het meten van radioactiviteit. Zo heeft NRG een geavanceerd systeem ontwikkeld waarbij het afval in een speciaal afgeschermde ruimte op een soort werkblad verspreid wordt. Boven de tafel is een camera geplaatst die de radioactiviteit meet. Op de computer is door gebruik te maken van kleuren te zien welke onderdelen radioactief zijn en welke niet.
Verschillende soorten afval kunnen niet zomaar bij elkaar in een vat gestopt worden. Het zou kunnen dat er een chemische reactie optreedt waardoor een vat na een poosje gaat roesten of dat er zich een gas vormt waardoor het vat beschadigd kan raken. NRG test nieuwe materialen waarmee afvalvaten aan de binnenzijde bekleed kunnen worden om roestvorming te voorkomen. Daarnaast werkt NRG aan de ontwikkeling van computermodellen waarmee nagegaan kan worden of afval, ingepakt in bijvoorbeeld cement, ook in de toekomst keurig op zijn plaats blijft zitten zonder dat er radioactieve stoffen in het milieu vrijkomen.
Wilt u meer weten over radioactief afval? Dan bent u bij NRG aan het juiste adres. Onze deskundigen staan beschikbaar voor al uw vragen.